Wat is Muda?
Voordat we het gaan hebben over de vele varianten van Muda is het belangrijk dat je het belang snapt van waarde in je proces. Als we Lean te werk willen gaan dan zijn we steeds bezig met waarde toevoegen aan het werkproces. Bij alles wat we doen willen we zoveel mogelijk klantwaarde toevoegen. Dit noemen we ook wel: Customer Value Add (CVA). Wanneer we met iets bezig zijn wat voor geen van de partijen eigenlijk waarde toevoegt dan is er sprake van verspilling. Verspilling wordt ook wel Non Value Add (NVA) genoemd. Dit kun je letterlijk vertalen naar: “geen toegevoegde waarde”.
De Japanse benaming voor verspilling is Muda. Muda valt in vier verschillende varianten te onderscheiden. Deze varianten gaan we stuk voor stuk hieronder behandelen. Eerst leggen we uit wat de Muda types zijn en hoe je ze identificeert. Vervolgens vertellen we hoe je omgaat met deze Muda types en hoe je ze weghaalt uit een proces.
“Thrift is poetic because it is creative; waste is unpoetic because it is waste.”
― G.K. Chesterton
Muda Type I
Een proces met verspillingen wil je natuurlijk aanpakken zodat je uiteindelijk alleen maar bezig bent met waarde toevoegen. Echter zien wij in de praktijk dat je soms met verspillingen zit die je niet kwijt kunt raken. Dat zijn dan bepaalde stappen in het proces waar de klant niet voor betaald en dus geen klantwaarde toevoegen. Echter moeten deze stappen wel doorlopen worden om het proces in beweging te houden of omdat het door de wet- en regelgeving wordt verplicht. In dat geval spreken we van een noodzakelijk kwaad wat valt onder Muda Type I. Hoewel deze vorm van verspilling voor de klant niets toevoegt, is het voor de business wel noodzakelijk. Om die reden wordt deze vorm ook wel Business Value Add (BVA) genoemd. Oftewel: “Toegevoegde waarde voor het bedrijf”
Hoe ga je om met Muda Type I in de praktijk?
Muda Type II
Naast het noodzakelijke kwaad in Muda Type I hebben we tevens Muda Type II, wat kort gezegd Waste in de meest zuivere vorm betekend. Wat bedoelen we met Waste? Waste omvat eigenlijk alle processtappen die geen waarde toevoegen voor het bedrijf of voor de klant. Deze vorm van verspilling sluipt vaak door de loop der tijd in bepaalde processen, doordat men ondoordachte processtappen maakt en niet nadenkt over de consequenties van die stappen.
Taiichi Ohno heeft bepaald dat Waste onder te verdelen valt in 7 termen die bekend staan onder de naam: “TIM WOOD”. Deze begrippen worden in het onderstaande figuur aan het licht gebracht wanneer je met de letters interacteert. Voor de mensen die het nu al is opgevallen dat er 8 woorden hiernaast staan weergegeven en geen 7; “Goed gezien! Zodra je op het laatste woord klikt leer je waarom.”
TMura
Mura is een specifieke vorm van verspilling wat niet zozeer zelf een vorm is van Waste, maar wel tot veel Waste kan leiden indien het te lang door blijft gaan. Als we praten over het begrip ‘Mura’ dan hebben we het eigenlijk over een onevenredige verdeling. Denk maar aan twee mensen die allebei tegelijk aan het werk zijn, maar de ene persoon heeft een grotere stapel werk dan de andere.
De persoon die te weinig werk heeft zal zich misschien gaan vervelen of zich bezig houden met dingen waar de klant geen waarde aan toevoegt en niet voor betaalt. In het voorbeeld hiernaast hebben deze mensen meer tijd om te praten en koffie te drinken.
De persoon die juist teveel werk heeft zal daarentegen waarschijnlijk niet alles afkrijgen, wat resulteert in extra benodigde werktijd waar de klant niet voor betaald. Wat ook kan is dat die persoon wel alles afkrijgt maar werk misschien afraffelt. Dit zou kunnen resulteren in negatieve reacties van de klant, waardoor het product of de dienst terug wordt gekoppeld en verbeterd moet worden.
Hoe voorkom je een onevenredige verdeling?
Muri
Bij Muri gaat het vooral om overbelasting. Het zal je dan ook niet verwonderen dat Mura (onevenredige verdeling) vaak ook kan leiden tot Muri. Wanneer je teveel druk op een schakel legt en dit op zijn beurt ten koste gaat van de performance van de schakel dan is er sprake van overbelasting. Dit kan gaan om mensen, machines of andere factoren. Wanneer je een machine overbelast dan kan die crashen, oververhitten en in het ergste geval stukgaan. Wanneer je een mens overbelast kan dat lang goed gaan afhankelijk van de tolerantiegraad van de persoon. Echter leidt overbelasting vaak tot een burnout. Wanneer een machinale of menselijke schakel uitvalt zorgt dit altijd voor extra verspillingen. Je bent sowieso al tijd kwijt om een vervanging te zoeken of reparatie te regelen en dan mag je maar hopen dat dat in een keer goed gaat.
Het oplossen van overbelasting
Verspillingen wegnemen
Nu je kennis hebt gemaakt met de vele varianten van Muda, wil je natuurlijk graag weten hoe je deze verspillingen weghaalt uit je proces. Gedeeltelijk hebben we de antwoorden boven al gegeven, maar mocht je de antwoorden nog een keer concreet op een rij willen, dan zijn ze bij deze gerangschikt.
Zoals je bovenaan de pagina hebt kunnen lezen, valt Muda Type I onder noodzakelijk kwaad. Deze type verspillingen zijn nooit helemaal weg te krijgen, maar kunnen slechts gereduceerd worden. Wanneer je dus een stap in het proces tegenkomt die hieronder valt, probeer dan niet na te denken over het schrappen ervan, want dat gaat vaak simpelweg gewoon niet. Probeer daarentegen de momenten dat deze stap aan bod komt zo kort mogelijk te houden en zo min mogelijk voor te laten komen. Ieder moment dat je deze stappen doorloopt ben je niet bezig met waarde toevoegen voor de klant. Hou daar dus rekening mee.
Muda Type II, oftewel TIM WOOD, voegt voor geen enkele schakel in het proces waarde toe. Om die reden is er ook geen enkele reden om deze waste te houden. Alle varianten van Muda kan je identificeren met behulp van een Value Stream Map (VSM), waarbij je alle stappen van het proces langsloopt. Daarmee bedoel ik dus werkelijk alle stappen. Zodra je Muda Type II hebt gesignaleerd is het zo simpel. Heel de handel schrappen.
Deze zeer specifieke vormen van Muda hebben alles te maken met onevenredige verdelingen en overbelasting. De ene is vaak het gevolg van het ander. Indien de schakels binnen de workflow uit balans zijn, ga je kijken in hoeverre je de balans terug kan krijgen door de taken net wat anders te verdelen.
