Wat houdt een beheerst proces in?
Waar je op moet letten in een Control Chart
Hieronder hebben wij een interactieve Control Chart voor je gemaakt. Zoals op de Visueel Management pagina te lezen is, bieden Control Charts inzicht in het proces en of deze beheerst is of niet. Als we praten over een beheerst proces, dan wil dat zeggen dat er alleen sprake is van natuurlijke variantie. Dit kan je zien aan de twee rode lijnen en de groene lijn in het midden. Ten eerste hebben we de groene lijn die de Moving Avarage weergeeft. Vervolgens hebben we de twee rode lijnen, die staan voor de Upper Control Limit en de Lower Control Limit. Deze twee Control Limits kan je zien als grenzen die niet overschreden mogen worden. Nu je dit weet is het aan jou om antwoord te geven op de vraag: “Is het proces beheerst?”
Hieronder hebben wij een Control Chart voor je geplaatst. De versie die je zo meteen zal zien is alleen een afbeelding, omdat je de pagina nu bekijkt op een mobiele telefoon. Wanneer je deze pagina echter opent op een laptop of desktop is het een interactief model. Wij raden dus ook aan om deze pagina te bekijken op een computer.
Zoals op de Visueel Management pagina te lezen is, bieden Control Charts inzicht in het proces en of deze beheerst is of niet. Als we praten over een beheerst proces, dan wil dat zeggen dat er alleen sprake is van natuurlijke variantie. Dit kan je zien aan de twee rode lijnen en de groene lijn in het midden. Ten eerste hebben we de groene lijn die de Moving Avarage weergeeft. Vervolgens hebben we de twee rode lijnen, die staan voor de Upper Control Limit en de Lower Control Limit. Deze twee Control Limits kan je zien als grenzen die niet overschreden mogen worden. Nu je dit weet is het aan jou om te antwoord te geven op de vraag: “Is het proces beheerst?”
Hoe je een Control Chart uitleest
Bij een beheerst proces lopen de verschillende punten zigzaggend om het gemiddelde heen. Aangezien we uitschieters hebben, zoals de twee rode punten die in het figuur hieronder te zien zijn, is er sprake van een niet-beheerst proces. Hoewel we nog niet weten wat er is gebeurd weten we in ieder geval dat er iets is voorgevallen op het moment dat die twee momentopnames buiten de Control Limits schieten. Om erachter te komen wat er aan de hand was moeten we de data bestuderen en het gedrag van het proces verklaren. Dit kan onder andere bereikt worden door middel van een handige software die Minitab® heet.
Variantie en Deviatie
Dr. Walter Shewhart toonde aan dat elk proces een natuurlijke variantie heeft. Aangezien je nooit hetzelfde ding op exact dezelfde manier kan doen is dit best logisch. Als je een boek leest dan zal je misschien gemiddeld 2 minuten over een pagina doen, terwijl de ene pagina maar 1,5 minuten duurt en de volgende pagina 2,5 minuten. Er is een onderling verschil per pagina, en zo werkt het met processen ook. Elke individuele waarde wijkt af ten opzichte van het gemiddelde. Bij variantie gaat het om de mate waarin de waarden zich verspreiden en welke waarden je kan verwachten. De standaard afwijking, ook wel de standaard deviatie, zegt ons iets over hoe elke waarde normaal gesproken kan afwijken van het gemiddelde. Zoals boven eerder is verteld heb je in een beheerst proces alleen natuurlijke variantie. Bij niet-natuurlijke variantie is er dus sprake van een proces wat niet beheerst is.
Verschillende steekproefvormen
Bij een steekproef gebruik je een bepaald gedeelte van het totaal die representatief is voor de rest. Er zijn vele manieren om steekproeven uit te voeren. Hieronder hebben wij ze voor je opgesomd.
Random Sampling: Er worden een aantal willekeurige monsters genomen die als representatie dienen voor de rest.
Stratified Sampling: Er wordt een plan gemaakt over welke monsters je pakt en hoeveel je per groep monsters pakt. Kortom, er wordt meer over nagedacht en er zit een gelaagde strategie achter.
Sequential Sampling: Er worden opeenvolgende monsters genomen. Dit wil zeggen dat als je in totaal 50 producten hebt, dat je in plaats van alle 50 producten te controleren, besluit om 10 opeenvolgende producten te controleren.
Moving Range en Minitab
De Moving Range geeft informatie over de verschillen tussen opeenvolgende punten. In een beheerst proces moeten ook deze onderlinge verschillen stabiel zijn. De Moving range kan worden bepaald door middel van een Moving Range Chart (MR-Chart). Deze wordt vaak gecombineerd met een Individuals Chart (I-Chart) die alle individuele waarnemingen beoordeeld aan de hand van de standaard afwijking. De MR-Chart en I-Chart gecombineerd noemt Minitab® ook wel de I-MR Chart. Hierover vind je meer uitleg op de Minitab® pagina.
Breng me naar de Minitab Pagina
WECO-Rules
We hebben geleerd dat ieder proces natuurlijke variantie heeft. Het kan echter zijn dat, zoals je in de bovenste interactieve Control Chart hebt gezien, er een afwijking is in het proces. Op het moment dat er bijzondere oorzaak is voor een afwijking in het proces dan loop je risico dat het proces uit de band loopt. Er zijn regels opgesteld die aanduiden wanneer er sprake is van niet-natuurlijk gedrag in het proces. Deze regels noemen we de WECO-Rules:
1. Tenminste 1 punt bevind zich buiten de UCL en/of de LCL;
2. Minstens 2 waarden achter elkaar bevinden zich binnen 2 en 3 keer de standaard deviatie ten opzichte van het gemiddelde;
3. minstens 4 waarden bevinden zich achter elkaar binnen 1 en 2 keer de standaard deviatie ten opzichte van het gemiddelde;
4. aan 1 kant (boven of onder het gemiddelde) bevinden zich 9 punten of meer achter elkaar.
Aanwijsbare oorzaken
Twee uitkomsten
Als we de Control Chart bovenaan de pagina als voorbeeld nemen dan komt het overeen met de eerste WECO-regel. Namelijk dat er tenminste een punt buiten de UCL en LCL valt. Nu we deze niet-natuurlijke variantie hebben ontdekt, kan het zijn dat hier een aanwijsbare oorzaak voor is. We moeten dan nagaan wat er op die momenten is gebeurd dat deze afwijkingen hebben plaatsgevonden. Is het een eenmalig incident of een terugkerend probleem? Er zijn twee scenario’s die zich kunnen voordoen zodra je op zoek gaat naar de oorzaak:
1. Je vind een oorzaak die je weg kan nemen, en daardoor ook het effect van de oorzaak op het proces;
2. Je vind wel een oorzaak voor het probleem, maar je ontdekt dat dit een eenmalig incident was en dat er geen oorzaak weggenomen hoeft te worden.
Alpha Risico
In het geval van voorbeeld 1 (hierboven), kan het zijn dat je denkt een grondoorzaak te hebben gevonden, en deze wegneemt, maar dat je er vervolgens achter komt dat dit geen effect had op de uitkomst. In dat geval heb je een grondoorzaak weggehaald zonder dat het enig effect heeft gehad. Dit noemen we ook wel een Type 1 fout waar we voor waarschuwen met een term wat we het Alpha Risico noemen.
Beta Risico
In het geval van voorbeeld 2 (hierboven), kan het zijn dat je denkt dat er geen grondoorzaak is en dat het incident puur toeval was. Het blijkt dan achteraf misschien dat er toch wel degelijk een structurele grondoorzaak aanwezig is en het geen toeval is. Hoewel je de grondoorzaak had moeten vinden heb je deze over het hoofd gezien. Dit noemen we een Type 2 fout. Hier wordt voor gewaarschuwd met de benaming Beta Risico.